รู้จัก “ตึกกากเต้าหู้” โครงการก่อสร้างคุณภาพต่ำ เปราะบางพังง่ายเหมือนเต้าหู้ 

หลังเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ ที่ประเทศเมียนมา สะเทือนถึงไทย หนักสุดในรอบ 100 ปี สิ่งแรกๆ ที่หลายคนกังวล คือ ตึก อาคาร หรือบ้านรือน พังถล่มลงมา 

วันนี้ (30 มี.ค.68) รายการเรื่องเล่าเช้านี้ รายงานว่า มีหนึ่งคำที่วิศวกรก่อสร้าง หรือวิศวกรโครงสร้าง อธิบายตึกที่มีความอ่อนแอเปราะบาง ว่า “ตึกกากเต้าหู้” เป็นคำที่ใช้ในการก่อสร้างลักษณะโครงสร้างอาคารที่ไม่มีความแข็งแรงเพียงพอ ใช้วัสดุที่ไม่ได้มาตรฐาน หรือการก่อสร้างมีข้อบกพร่อง ไม่มีระบบเสริมแรงที่เหมาะสม หรือสามารถรับแรงสั่นสะเทือนหรือแรงกระแทกได้ดี และมักจะเกิดในกรณีที่อาคารมีการลดต้นทุน หรือละเลยมาตรฐานทางวิศวกรรม 

ผลคือ พังทลายง่าย เมื่อเกิดแผ่นดินไหว เสา และอาคาร รับน้ำหนักได้ไม่ดี ทำให้เกิดการบิดงอ หรือถล่ม เสี่ยงสูงต่อการถล่มพังกะทันหัน  

ตึกประเภทนี้มักเป็นปัญหาใหญ่ในบางประเทศที่มีการก่อสร้างไม่ได้มาตรฐาน หรือมีการทุจริตในกระบวนการก่อสร้าง 

ขณะที่ เฟซบุ๊กเพจนี่แหละแบบไทยๆ อธิบายว่า…  

“ตึกเต้าหู้” (豆腐渣工程 ) 

คำสแลงในภาษาจีนที่ใช้เรียก โครงการก่อสร้างที่ไม่มีคุณภาพ หรือสร้างอย่างลวกๆ เหมือนเต้าหู้ที่แตกหักง่าย โดยมักเกิดจากการทุจริต การใช้วัสดุคุณภาพต่ำ หรือการควบคุมงานที่ไม่ดี   

“ตึกเต้าหู้” (豆腐渣工程, Dòufuzhā Gōngchéng)  

เป็นคำที่ใช้ในจีนเพื่ออธิบายสิ่งปลูกสร้างที่มีคุณภาพต่ำและเปราะบางเหมือนเต้าหู้  

ซึ่งเสี่ยงต่อการพังถล่มง่าย โดยเฉพาะเมื่อเกิดภัยพิบัติ เช่น แผ่นดินไหว คำนี้ถูกนำมาใช้วิพากษ์วิจารณ์อาคารที่ก่อสร้างโดยไม่มีมาตรฐานที่ดีพอ หรืออาจมีการทุจริตในการก่อสร้าง 

ลักษณะของ “ตึกเต้าหู้”: 

1. วัสดุ劣质 (คุณภาพต่ำ) ใช้คอนกรีตหรือเหล็กที่ไม่ผ่านมาตรฐาน   

2. กระบวนการก่อสร้าง马虎 (สะเพร่า) ไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัย   

3. ผลลัพธ์อันตราย อาคารอาจทรุดตัว แตกหัก หรือพังทลายได้แม้เกิดแผ่นดินไหวเล็กน้อย   

เหตุผลที่เกิดตึกเต้าหู้ 

– การทุจริต ผู้รับเหมาตัดตอนงบประมาณ   

– การเร่ง工期 (ระยะเวลา)สร้างเร็วเพื่อให้ทันกำหนด   

-การตรวจสอบหละหลวม 

– หน่วยงานเกี่ยวข้องไม่เข้มงวด   

กรณีตัวอย่าง  

แผ่นดินไหวเสฉวน 2008 หรือแผ่นดินไหวเวิ่นชวน (汶川地震) เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 2008 มีขนาด 7.9 แมกนิจูด ศูนย์กลางอยู่ที่มณฑลเสฉวน ประเทศจีน ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 69,000 คน และสูญหายกว่า 18,000 คน  

หนึ่งในประเด็นที่ถูกวิจารณ์อย่างหนักหลังจากแผ่นดินไหวคือการถล่มของโรงเรียนและอาคารรัฐบาลจำนวนมาก ซึ่งมักถูกสร้างด้วยวัสดุคุณภาพต่ำ ทำให้เกิดการกล่าวหาว่าเป็น “ตึกเต้าหู้” ที่สร้างโดยคอร์รัปชัน ส่งผลให้เด็กนักเรียนหลายพันคนเสียชีวิต ก่อให้เกิดความไม่พอใจอย่างมากในหมู่ประชาชนและการเรียกร้องความยุติธรรมจากครอบครัวของเหยื่อ 

– แผ่นดินไหวเสฉวน (2008)โรงเรียนหลายแห่งพังทลายเพราะเป็น “ตึกเต้าหู้” ทำให้มีเด็กเสียชีวิตจำนวนมาก   

– สะพานหรือถนนพังบางแห่งใช้ได้ไม่นานก็เกิดรอยร้าว   

การแก้ไขของจีน 

รัฐบาลจีนพยายามปราบปรามโครงการลักษณะนี้ด้วยกฎหมายที่เข้มงวดขึ้น และ บทลงโทษรุนแรง รวมถึงการตรวจสอบคุณภาพอย่างจริงจัง   

“ตึกเต้าหู้” คือสัญลักษณ์ของความไร้ความรับผิดชอบในการก่อสร้างที่อาจนำไปสู่ภัยพิบัติได้ โดยเฉพาะในพื้นที่เสี่ยงภัยธรรมชาติ