น่ากลัวมาก! ‘ลิชมาเนีย’ คร่าชีวิตแล้ว 2 ราย เตือน! อย่าให้ แมลงริ้นฝอยทราย กัดตัว
เมื่อวันที่ 22 เม.ย.68 ที่ผ่านมา เว็บไซต์ กรมควบคุมโรค ได้ออกมาแถลงข่าวเกี่ยวกับหัวข้อ “เมษาใส่ใจ ระวังโรคและภัย หลังสงกรานต์” พร้อมแนะวิธีดูแลตนเอง ทั้งนี้ ‘อีจัน’ จึงขอดึงประเด็นเกี่ยวกับโรคชนิดหนึ่งที่มีความน่าสนใจและอยากเตือนภัยถึงความอันตราย อย่าง “โรคติดเชื้อโปรโตซัวลิชมาเนีย” ซึ่งมีแมลงริ้นฝอยทรายเป็นพาหะนำโรค โดยระบุว่า…
พญ.จุไร วงศ์สวัสดิ์ นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ และโฆษกกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ให้สัมภาษณ์เกี่ยวกับกรณีพบการติดเชื้อโรคลิชมาเนีย (LEISHMANIASIS) ในผู้ป่วยชาวต่างชาติที่เดินทางมาจากประเทศในตะวันออกกลางมายังประเทศไทย ว่า สำหรับโรคลิชมาเนีย เป็นโรคที่เกิดจากสัตว์ โดยมีแมลงริ้นฝอยทรายเป็นพาหะ ประเทศไทยเองก็พบโรคลิชมาเนียมานานแล้ว ตั้งแต่ปี 2539 จนถึงปัจจุบัน
ทั้งนี้โรคลิชมาเนียนี้ เป็นโรคติดเชื้อโปรโตซัวลิชมาเนีย มีริ้นฝอยทรายเป็นพาหะนำโรค ตั้งแต่ปี 2539 – 2568 พบรายงานผู้ป่วยโรคลิชมาเนียในประเทศไทย 45 ราย เสียชีวิต 7 ราย ในปี 2568 พบผู้ป่วยโรคลิชมาเนีย จำนวน 2 ราย ในจำนวนนี้มีผู้เสียชีวิต 1 ราย แนะประชาชน ทายากันยุง และสวมเสื้อผ้าให้มิดชิด โดยเฉพาะเมื่อต้องเข้าไปในป่า หรือพื้นที่ชื้นแฉะควรปรับปรุงสภาพแวดล้อมบริเวณบ้าน ไม่ให้มีกองไม้/กองฝืน เศษใบไม้ทับถม และพื้นที่ชื้นแฉะ
ซึ่งก็จะมีลักษณะและอาการ ดังนี้
ลักษณะโรค โรคลิชมาเนีย (Leishmaniasis ) เป็นโรคจากการติดเชื้อปรสิตลิชมาเนีย มักเกิดจากการถูกริ้นฝอยทรายที่เป็นพาหะของเชื้อกัด ส่วนใหญ่จะแพร่ระบาดในบริเวณที่มีสภาพอากาศร้อนชื้นหรือกึ่งร้อนชื้น โดยเฉพาะแถบเอเชีย แอฟริกา หรืออเมริกาใต้ ซึ่งผู้ป่วยแต่ละรายจะแสดงอาการป่วยแตกต่างกันไปตามสายพันธุ์ของเชื้อที่เข้าสู่ร่างกาย เช่น อาจเกิดแผลตรงผิวหนังบริเวณที่ถูกกัด เกิดแผลที่เยื่อบุจมูกหรือปาก ตับและม้ามโต ผิวซีด หรือเป็นไข้เรื้อรัง เป็นต้น
สาเหตุของการเกิดโรคนี้ โรคลิชมาเนียเป็นโรคที่เกิดจากโปรโตซัวลิชมาเนีย (Leishmania) สามารถติดต่อจากสัตว์สู่คนได้ผ่านการถูกริ้นฝอยทราย (sand fly) ที่มีเชื้อกัด เชื้อนี้ทำให้เกิดโรคหลายรูปแบบ ที่พบมากที่สุดคือชนิดที่มีผลต่อผิวหนัง หรือ ชนิดที่มีผลต่ออวัยวะภายใน
วิธีการติดต่อ เกิดจากคนถูกแมลงริ้นฝอยทรายที่มีเชื้อปรสิต ลิชมาเนียกัด ภายหลังถูกกัด เชื้อปรสิตนี้จะเข้าไปอยู่ในเม็ดเลือดขาวชนิดที่เรียกว่า Macrophage ซึ่งในเม็ดเลือดขาวนี้ เชื้อฯจะแบ่งตัวรวดเร็วและมากมาย ส่งผลให้เม็ดเลือดขาวแตก หลังจากนั้นเชื้อฯก็จะแพร่กระจายสู่เม็ดเลือดขาวเซลล์อื่นๆต่อไป
ระยะติดต่อ เชื้อลิชมาเนียใช้เวลาในการเจริญเติบโตในริ้นฝอยทราย 1-2 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับชนิดของเชื้อและอุณหภูมิสิ่งแวดล้อม การแพร่กระจายโรคเกิดขึ้นได้เมื่อริ้นฝอยทรายกัดดูดเลือดตั้งแต่ครั้งที่ 2 และเชื้ออยู่ได้นานถึง 10 วัน
ยังไงก็ระวังๆกันด้วยนะคะ บางทีแมลงพวกนี้ก็อาจเป็นตัวนำเชื้อโรคมาสู่เราได้ อันตรายอยู่เหมือนกันค่ะ
ขอบคุณข้อมูลจาก กรมควบคุมโรค
https://ddc.moph.go.th/brc/news.php?news=52079&deptcode=brc&news_views=3402
https://ddc.moph.go.th/disease_detail.php?d=100
