พิสูจน์ได้แล้ว! อายุแค่ไหน เด็ก-ผู้ใหญ่ ก็เป็น ไขมันพอกตับได้ หากไม่ดูแลสุขภาพให้มากพอ
วานนี้ (24 มี.ค.68) เพจเฟซบุ๊ก Tensia เพจที่นำเสนอวิทยาศาสตร์การแพทย์ เน้นความเข้าใจเชิงกลไก ไปพร้อมกับตัวการ์ตูนของเพจ ที่เล่าเรื่องราวหลากหลายอารมณ์ ทั้งสาระและบันเทิง ได้ออกมาโพสต์แชร์อุทาหรณ์ พร้อมยกเคสของคนไข้จากประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นเด็กวัย 9 ขวบ ที่อ้วนมานานหลายปีเเละมีค่า BMI สูงจัด สุดท้ายตรวจพบเป็น ไขมันพอกตับเยอะ และเริ่มมีตับแข็งร่วมด้วย โดยระบุข้อความว่า…
“เด็ก 9 ขวบ BMI 32.1 มีอาการ เบื่ออาหาร คลื่นไส้ ตรวจพบค่าตับขึ้นสูง ตรวจแล้วไม่พบอะไร นอกจากไขมันพอกตับเยอะ และเริ่มมีตับแข็งแล้ว (เคสนี้ของประเทศสหรัฐอเมริกา ปี 2020) นี่ถือเป็นเคสที่มีหลักฐานของตับแข็งจากไขมันพอกตับที่อายุน้อยที่สุด ณ ช่วงเวลานั้น โดย เด็ก 9 ขวบ มีภาวะอ้วนมากมาตั้งแต่เด็กๆ จนมาตรวจที่ รพ. พบว่า มีค่าตับสูงขึ้น (น่าจะ ultrasound ด้วย) ตอนนั้นแพทย์ให้ปรับอาหารการกินครั้งใหญ่ ให้กินแบบ Mediterrenean (เน้นผัก ธัญพืช คาร์บเชิงซ้อน) และลดคาร์บลง แต่ความร่วมมือจากทางบ้านไม่ค่อยดี แล้วไม่มาตรวจติดตามอาการต่อ
หลังจากนั้นประมาณ 1 สัปดาห์ก่อนมา รพ. เริ่มมีอาการปวดท้องด้านขวา เบื่ออาหาร คลื่นไส้ ไม่มีอาการผิดปกติอื่น เมื่อมาถึง รพ. แพทย์ได้ทำ CT เพื่อหาสาเหตุของการปวดท้อง ปรากฎว่าไม่พบอะไรเลยนอกจากตับที่มีสีจาง เหมือนมีอะไรแทรกอยู่ เมื่อ ultrasound ดูก็พบว่า เนื้อตับมีการสะท้อนเสียงได้มากขึ้น จึงส่งผู้ป่วยไปยังแผนกทางเดินอาหารเด็ก
หมอตรวจหาสาเหตุเกือบทั้งหมด ตั้งแต่โรคแพ้ภูมิตัวเอง (ANA, anti-SMC), โรคพันธุกรรมบางชนิด (alpha1–antitrypsin level, ceruloplasmin) ยันไวรัสตับอักเสบ และอื่นๆ ปรากฏว่าไม่พบอะไร เนื่องจากมีภาวะอ้วนมากๆ เลยสงสัยเรื่องไขมันพอกตับจากเมตาบอลิซึมผิดปกติมากที่สุด (Metabolic dysfunction associate fatty liver disease: MAFLD) ยืนยันด้วยตรวจชิ้นเนื้อตับ พบว่าเซลล์ตับเต็มไปด้วยไขมันแทรกเต็มไปหมด และที่น่าสยองคือ มีลักษณะของพังผืดระดับหนึ่งแล้ว ตรวจ fibroscan ก็พบว่าตับเริ่มมีความแข็งเพิ่มขึ้นอีกด้วย สรุปเด็กคนนี้ ไม่มีโรคประจำตัวอะไร มีแต่เรื่องอ้วนมาก และตับอักเสบจากไขมันพอกตับ จนลามไปถึงตับแข็งแล้ว ซึ่งน้องก็ได้รับการดูแลรักษาแก้อาการอาเจียน แล้วอ้างอิงไปหาผู้เชี่ยวชาญด้านตับโภชนาการ เพื่อวางแผนระยะยาว แม้เคสนี้จะค่อนข้างสุดโต่ง แต่มันน่ากลัวตรงที่มันเป็นข้อยืนยันว่า ต่อให้ยังเด็กอยู่ แต่ถ้าอ้วนมากเกินไป ร่างกายเริ่มเปลี่ยน ไขมันพอกตับบางคนก็ยังเป็นได้ (ถึงจะไม่ถึงขั้นตับแข็งก็เถอะ) ดังนั้นไม่ว่าจะอยู่ช่วงอายุไหน ถ้าเราไม่คุมสมดุลความอ้วน-ผอม ก็อาจเป็นโรคดังกล่าวได้
ถือเป็นอีก 1 อุทาหรณ์จากต่างประเทศ ที่คนไทยก็ควรจะระวังไว้มากๆค่ะ ย้ำเตือนให้ดูแลสุขภาพกันให้ดีนะคะ
ขอบคุณข้อมูลจาก เพจเฟซบุ๊ก Tensia
https://www.facebook.com/share/p/17QW95ERN5