วันนี้ (18 เม.ย.68) เรียกว่าเปิดม่านกันไปแล้วกับงาน “World Expo 2025 Osaka Kansai” ที่จัดขึ้นตั้งแต่วันที่ 13 เม.ย. – 13 ต.ค.68 ณ นครโอซากา ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งประเทศไทย ได้เข้าร่วมจัดงานดังกล่าว โดยผ่านการอนุมัติจากคณะรัฐมนตรี (ครม.) และมอบหมายให้ กระทรวงสาธารณสุข เป็นหน่วยงานหลักในการรับผิดชอบการเข้าร่วมงาน
ซึ่ง World expo งานแสดงนิทรรศการระดับโลกที่จัดขึ้นประจำทุก 5 ปี ภายใต้การกำกับดูแลขององค์การระหว่างประเทศว่าด้วยงานมหกรรมโลก (BIE) สำหรับ World Expo 2025 Osaka Kansai ได้กำหนดแนวคิดการนำเสนอ “Designing Future Society For Our Live” เพื่อเป้าหมายชีวิตที่มีความสุขและสุขภาพดี
ปีนี้อาคารแสดงประเทศไทยจัดสร้างในโซน Connecting Live ภายใต้ธีม “Thailand Empowering Lives For Greatest Happiness” สร้างสรรค์ชีวิตเพื่อความสุขที่ยิ่งใหญ่ ผ่านอาคารจัดแสดงนิทรรศการ “วิมานไทย (VIMANA THAI)” นำเสนออัตลักษณ์ความเป็นไทยผ่านภูมิปัญญาท้องถิ่นและนวัตกรรมที่มีรากฐานมาจากภูมิปัญญาไทยในคอนเซป “SMILE”
ซึ่งได้ “กระทรวงสาธารณสุข” เป็นหน่วยงานหลักที่รับผิดชอบในการเข้าร่วมงานดังกล่าว โดยมีการจัดสร้าง “อาคารนิทรรศการไทย” (Thailand Pavilion) ในพื้นที่ A13 โซน Connecting Lives
อาคารนิทรรศการไทย ออกแบบโดย บริษัท สถาปนิก 49 หรือ A49 ซึ่งได้นำศิลปะและสถาปัตยกรรมไทยโบราณผสานเข้ากับวิธีก่อสร้างสมัยใหม่ ด้วยการออกแบบหลังคาที่เป็นลักษณะ “ทรงจอมแห” ให้เป็นทรงครึ่งจั่วประกอบกับการใช้ผนังกระจกขนาดใหญ่ขนาบข้างอาคารยาวตลอดแนวเป็นการสร้างเทคนิคภาพสะท้อน ทำให้เห็นความเป็นสถาปัตยกรรมของไทยอันงดงามเป็นเอกลักษณ์
ภายในอาคารนิทรรศการไทย มีการจัดแสดงแบ่งออกเป็น 3 โซนหลัก คือ “ภูมิวิถี” พาเข้าสู่ดินแดนแห่งทรัพยากร วัฒนธรรม และอาหารไทย สะท้อนบทบาทไทยในฐานะครัวของโลก “ภูมิคุ้มกัน” ถ่ายทอดภูมิปัญญาไทยสู่นวัตกรรมการแพทย์และสาธารณสุขระดับโลก “ภูมิสยาม” สัมผัสเสน่ห์แบบไทยผ่านการชิมอาหารไทย และกิจกรรมหมุนเวียน ทั้งการนวดไทย การทำถุงเครื่องหอม และอีกหลากหลายกิจกรรมตลอดระยะเวลาจัดงาน
อย่างไรก็ตาม เมื่อเริ่มงานดังกล่าว ก็มีเสียงชื่นชม รวมถึงคำติติงเกิดขึ้น เพราะเมื่อมีคนไทยได้เข้าร่วมบรรยากาศ และรีวิวอาคารไทยพาวิลเลี่ยน ซึ่งภาพที่เห็นกลับไม่ได้เป็นอย่างที่คิดไว้ รวมถึงตั้งคำถามกับการใช้งบประมาณ 900 ล้านบาท แต่เหมือนได้งานโอท็อป (OTOP) รวมถึงบอกอีกว่าเป็น “ดีไซน์เอกชน คอนเท้นท์ข้าราชการ”
โดยผู้ใช้เฟซบุ๊ค “ดร.อัญชลิน พรรณนิภา” ประธานกรรมการ / ประธานบริษัท บริษัท TQM โพสต์วิพากษ์พาวิลเลียนไทยใน Expo 2025 ว่า
Osaka Expo & Thai Pavillion
เมื่อวานได้เขียนถึง การไปเยี่ยมชมบูธของไทย ( พร้อมความผิดหวังอย่างแรง ) กับ เพื่อนๆ ครอบครัว และ คนไทย ( ที่มีเสียงบ่น ) อีกมากมายว่า
….ทำได้แค่นี้เองหรือ ?
…เหมือนงาน นิทรรศการโรงเรียน
… หน่วยงานใดรับผิดชอบ ใครอนุมัติงบ 900 ล้านบาท,
## มีการตรวจสอบ การใช้เงิน ว่า รั่วไหลไหม ? อย่าปล่อยให้ผ่านไป
…Theme งาน เป็น Future world, แต่เรา เล่าเรื่องในอดีต, ธรรมชาติ, อาหาร , สาธารณสุข. แทบทั้งหมด
ผิด Theme ไหม ?
…. อื่นๆ. อีกมากมาย
พี่โจ้ ธนา ที่ไปด้วยกัน เขียนใน Fb ( น่าจะมีอีกหลายท่าน ) ได้ดีอยู่แล้ว. ลองไปอ่านดูครับ
ผมในฐานะคนไทย รู้สึก. ## เสียใจ และเสียดาย โอกาสอย่างมาก เพราะ งาน Expo เป็นงานระดับโลก มีคนจากทั่วโลก หลายสิบล้านมาเยี่ยมชม
เป็นงานโชว์ศักยภาพของประเทศนั้นๆ ต่อหน้าชาวโลก
นั่นหมายถึงว่า ถ้าทำได้ดี ทำถึง ( งบ 900 ล้านบาท ) คุ้มค่าเงินที่ลงไป
จะเป็นหน้าตาของประเทศอย่างดียิ่ง
เป็นการ ปชส. ดึงนักท่องเที่ยว นักลงทุน … เข้าประเทศ นำเงินเข้าประเทศ ในภาวะเศรษฐกิจย่ำแย่เช่นนี้
แม้แต่ประเทศเล็ก ใน Africa, South America ..ที่ไม่มีงบ มี พท.ไม่กี่ ตรม. แต่โชว์ความน่าสนใจ น่าไปเที่ยว มีคนให้ความสนใจอยู่ไม่น้อย
ผมเดินออกจากงานอย่างท้อแท้ ผิดหวัง ก่อนทางออก เห็น ต้นกล้วยกล้วยเหี่ยวๆ ที่นำมาโชว์ ได้แต่ ถอนหายใจครับ
เสียงน้องเจ้าหน้าที่คนไทย ที่มาต้อนรับผู้เยี่ยมชม ได้ถามผม ( ตามหน้าที่ ) ว่า
…งานเป็นยังไงบ้างครับ ?
… ผิดหวังครับ
น้องคนนั้น พูดเสียงเบาๆ อายๆ ว่า
… ผมก็ถูกหลอก ให้มาทำงานนี้ครับ
ผมไม่อยากถามต่ออีกเลย ว่าเพราะอะไร เพราะตัวเองก็รู้สึกแย่มาก อยู่แล้ว
งานยังจัดอีก 6 เดือน ยังมีผู้เข้าเยี่ยมชมอีกมากมาย หลายสิบล้านคน
หน่วยงาน, ผู้ที่รับผิดชอบ, ผู้ที่มีอำนาจ …ต้องสั่งการ. ดำเนินการเร่งแก้ไข ปรับปรุง โดยด่วนครับ
แม้นกระทั้ง ยอมปิดบุธ เพื่อปรับปรุง แก้ไข ทำ Content, การแสดง, จนท.ต้อนรับ, ดูแลให้ความรุ้ บอร์ด, Story telling, และ นำสิ่งที่จะดึงนักท่องเที่ยว นักลงทุน เข้าประเทศ แบบประทับใจ
เรามี บ.เอกชน เก่งๆ ระดับโลก มากมาย ที่ผมเชื่อว่า อยากทำงานนี้ ขอแต่ อย่าล้อคสเปค เพื่อผลประโยชน์
ส่วนที่จะตรวจสอบย้อนหลัง ว่า ใช้เงินไปยังไง ถึงทำได้แค่นี้ ก็ต้องทำด้วยครับ
1 วันที่ผ่านไป
เราจะเลือก … เสียงตำหนิ ด่า หรือ ชื่นชม อยากคบค้าด้วย เราเลือกได้
ผล ต่างกันลิบลับ
นั่นหมายถึง เขาจะจดจำ ภาพลักษณ์ของประเทศไทย ไปอีกนานครับ
นายธนา เธียรอัจฉริยะ ก็ได้โพสต์เฟซบุ๊กบัญชีรายชื่อ Thana Thienachariya รีวิวงาน EXPO 2025 โอซาก้า แบบชาวบ้าน ตั้งแต่การเดินทางจากโรงแรมมางาน สถานที่จัดงาน จุดเด่น-จุดด้อย ของงาน ของกินที่ชอบที่สุดในงาน และที่สำคัญคือวิพากษ์พาวิลเลียนไทย ซึ่งกลายเป็นที่มาของวลีเด็ดที่กำลังเป็นไวรัลในโซเชียลอยู่ในขณะนี้ คือ “ดีไซน์เอกชน คอนเท้นท์ข้าราชการ”
โดยส่วนหนึ่งของโพสต์ดังกล่าวที่วิพากษ์พาวิลเลียนไทย พร้อมคำแนะนำ ระบุว่า ในส่วนพาวิลเลี่ยนไทยที่ใช้งบประมาณไปเกือบ 900 ล้านบาทนั้น…
การออกแบบสถาปัตยกรรมในพื้นที่ไม่ได้ใหญ่นั้นอยู่ในระดับดีมาก ดูแพง ไกด์ผมเล่าว่าแอบฟังคนต่างชาติหลายคนก็บอกว่าพาวิลเลี่ยนนี้ดูแพงนะ น่าจะใช้สตางค์เยอะ ก็นับเป็นคำชม ดีกว่าใช้สตางค์เยอะแล้วดูถูก คนออกแบบ (เข้าใจว่าเป็น A49) ตีความได้ทันสมัยในความเป็นไทยได้ดีมากๆ
ในพาวิลเลียนมีความสนุกและหลากหลายแบบไทยๆที่มีมันตั้งแต่นวดไทย อาหารไทย ขายของไทย กางเกงช้าง ในตีม wellness ซึ่งเข้าใจว่ากระทรวงสาธารณสุขเป็นเจ้าภาพ ผมชอบว่ามันมั่วๆหลากสีสันแบบไทยดี ดูมีชีวิตชีวา ที่ต้องชมคือน้องๆสตาฟที่ active และ friendly มากๆ เป็นตัวแทน hospitality แบบไทยได้ดีมากเลย
แต่ที่ให้คะแนน 2 เต็ม 10 คือห้องโถงหลักที่หลอกล่อผู้ชมชาวต่างชาติมาซักพักให้เข้ามาใจจดใจจ่อรอดูไฮไลท์ vdo presentation บนจอขนาดไม่ใหญ่นัก มีความ immersive ปนอยู่หน่อย ยืนรอดูกันหลายสิบคน
แต่สิ่งที่ฉายคืออีเหละเขละขละมาก ปนกันมั่วตั้งแต่หาดทราย wellness ภาพเก่ามั่ง ใหม่มั่ง เหมือนโหลดจากอินเตอร์เนท ไม่มีความสม่ำเสมอใดๆ เหมือนงานเกรด C ส่งคุณครูในคลาสทำ vdo 101 ปนๆไปกับเพลงคนไทยไม่เป็นไร สบายๆ และอะไรอีกไม่รู้จนจับใจความไม่ได้เลยว่าจะเล่าว่าอะไร อันนี้คือเสียดายเป็นที่สุด อุตส่าห์หลอกล่อผู้คนมาตั้งใจฟังได้เต็มห้อง
ที่ให้สองคะแนนคือมีน้องๆสามคนออกมารำเซิ้งสนุกๆ พยายามบิ๊วอารมณ์คนดูแบบสู้ตาย เห็นแล้วได้แต่เอาใจช่วยจริงๆ
พอเดาได้ว่าคนอนุมัติ vdo ชุดนี้น่าจะเป็นข้าราชการระดับสูงที่มีแต่อำนาจแต่ไม่ได้เข้าใจ storytelling หรือบริบทใดๆของงาน แต่เป็นคนเคาะว่าเอาแบบนี้แหละ มันครบดี มีอะไรใส่มันให้หมด ไม่ได้มีศิลปะ มีเทสต์อะไรใดๆเลย นึกถึงการที่ทำเอาเสร็จไม่ได้สำเร็จเหมือนกับชุดนักกีฬาโอลิมปิคไทยยังไงก็ไม่รู้
ทำให้เพื่อนผมทุกคนที่มางานสองวันแรกผิดหวังไปตามๆกัน เพราะคอนเท้นท์ชุดนี้แหละ แถมเดินออกมาซ้ำเติมด้วยบอร์ดเล่าเรื่องระดับงานมัธยมที่ไม่ได้มีอะไรเป็น story ที่ร้อยเรียงได้เลย เป็นที่น่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง
ภรรยาผมสรุปได้ในประโยคเดียวบน FB ว่า “ดีไซน์เอกชน คอนเท้นท์ข้าราชการ”
ข้อเสนอแนะ เดี๋ยวจะหาว่ามีแต่ตำหนิและด้วยความรักประเทศ อยากใช้เวทีนี้ซึ่งเป็นเวทีที่ดีมากในการประชาสัมพันธ์ประเทศ ผู้รับผิดชอบจัดน่าจะแก้งานส่วนที่เป็น VDO presentation และบอร์ดนิทรรศการใหม่หมด ใช้มืออาชีพมาทำและใช้คนที่มีทักษะด้านการเล่าเรื่องให้ต่างชาติฟังมาเคาะจะดีกว่า
อำนาจบางทีใช้เพื่อการมอบให้คนเก่งมาทำแทนเราก็ได้เหมือนกัน งบประมาณส่วนใหญ่ใช้กับดีไซน์ การสร้างพาวิลเลี่ยนซึ่งทำได้ดีอยู่แล้ว การแก้ตรงคอนเท้นท์ เป็น vdo ไม่น่าจะแพงมากเพราะเป็น software แถมเรามีน้องๆที่พร้อมสู้ตาย ให้เต้น ให้รำอะไรก็เป็นองค์ประกอบที่ดีด้วย ใช้เวลาแก้ไม่น่าถึงเดือน งานมีถึงตั้งตุลาคมโน่น
ไม่แก้เสียดายแย่ เพราะองค์ประกอบอื่นค่อนข้างดีอยู่แล้ว และพอคนไทยมาดูเยอะๆ ผมว่าโดนด่าชัวร์ โดนถึงตุลาก็หนักอยู่ ประการสุดท้าย ได้ข่าวว่านายกจะมาดูด้วยตัวเองไม่รู้เดือนไหน ก็เสียวแทนอยู่เหมือนกัน