นายรพีภัทร์ จันทรศรีวงศ์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2568 นายชัยศักดิ์ รินเกลื่อน ผู้อำนวยการสำนักควบคุมพืชและวัสดุการเกษตร กรมวิชาการเกษตร รายงานว่า หัวหน้าด่านตรวจพืชท่าเรือแหลมฉบังและหัวหน้าด่านตรวจพืชอรัญประเทศ ได้ดำเนินการควบคุมการทำลายทุเรียนที่ตรวจพบการปนเปื้อนสาร Basic Yellow 2 (BY2) ด้วยวิธีฝังกลบ ปริมาณ 64.67 ตัน มูลค่ากว่า 12 ล้านบาท ที่ทางสาธารณรัฐประชาชนจีนได้ปฏิเสธการนำเข้าและส่งกลับไทย ก่อนที่จีนจะประกาศใช้มาตรการตรวจสาร BY2 เมื่อวันที่ 10 มกราคม 2568 นั้น
กรมวิชาการเกษตร ได้สั่งการให้เจ้าหน้าที่ด่านตรวจพืช และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องตรวจสอบคุณภาพทุเรียนทางกายภาพ 100% ทุกชิปเมนท์อีกครั้ง ก่อนอนุญาตส่งออกไปจีน เพื่อยกระดับการตรวจสอบติดตามทั้งระบบ สร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภคทั้งในและต่างประเทศ อีกทั้งยังได้ดำเนินการตามแนวทางปฏิบัติการถ่ายโอนภารกิจ ตามประกาศสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เรื่อง การถ่ายโอนภารกิจให้หน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ตรวจสอบการนำเข้าสินค้าอาหาร ลงวันที่ 29 เมษายน 2559 โดยเก็บตัวอย่างทุเรียนส่งห้องปฏิบัติการเพื่อตรวจสอบซ้ำผลวิเคราะห์ ยืนยันผลการตรวจสอบการปนเปื้อนสาร BY2 ในสินค้าทุเรียนที่ถูกส่งออก ก่อนจีนจะประกาศใช้มาตรการตรวจสาร BY2 สำหรับสินค้าทุเรียนที่ตรวจพบการปนเปื้อนดังกล่าว ได้นำไปทำลายด้วยวิธีการฝังกลบภายใต้การควบคุมของเจ้าหน้าที่กรมวิชาการเกษตร เรียบร้อยแล้ว
ปัจจุบันกรมวิชาการเกษตรได้สั่งระงับการส่งออกโรงคัดบรรจุ (ล้ง) ที่พบปัญหาไปแล้ว จำนวน 26 ล้ง และได้สั่งการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าทวนสอบหาสาเหตุการปนเปื้อน ทั้งนี้ “คู่มือการปฏิบัติงาน การส่งออกทุเรียนคุณภาพ” อยู่ในระหว่างการปรับปรุงเพิ่มเติมรายละเอียด วิธีปฏิบัติ การตรวจสอบ ควบคุม ติดตาม สุ่มตรวจทุเรียน ไม่ให้มีการปนเปื้อนสารห้ามใช้ในทุเรียน เพื่อเป็นหลักปฏิบัติในแนวทางเดียวกัน ตั้งแต่เจ้าหน้าที่ ผู้ประกอบการ (ล้ง) ตลาดรวบรวม ผู้สุ่มเก็บตัวอย่าง และเกษตรกร รวมถึงเข้มงวดมาตรการ 4 ไม่ คือ ไม่อ่อน ไม่หนอน ไม่มีสวมสิทธิ์ และไม่สีไม่มีสารเคมีต้องห้าม เพื่อ “Set Zero” การใช้สารเคมีในโรงคัดบรรจุทั้งหมด เพื่อสร้างความเชื่อมั่นในระบบการตรวจสอบของกรมวิชาการเกษตรให้กับกรมศุลกากร สาธารณรัฐประชาชนจีน (GACC) และผู้บริโภคชาวจีน
